تعاریف مختلفی از لباسکار در ذهن مردم وجود دارد، که از گذشته تاکنون دستخوش تغییر و تحولاتی هم شده است؛ اما برخی باید و نباید‌ها در این موضوع همچنان وجود داشته و موافقین و مخالفین خود را دارد.
شاید قبل‌تر در کارگاه‌های عمرانی، کارگرانی را می‌دیدید که از لباس کارهای کهنه‌ی خود به عنوان لباس کار استفاده می‌کردند و اگر اولین بار بوده که پا به چنین محیطی می‌گذارید، این مساله بنظرتان کمی عجیب بوده!
یا شاید خودتان با این مساله برخورد داشته‌اید که از نوعی لباس پوشیدن خاص در محل کارتان ناراضی بودید و به دلایلی مجبور به رعایت مقررات آن محل شدید و در مورد نیتی‌تان با کسی حرف نزدید.
شاید بتوان گفت انتخاب لباس مساله‌ای شخصی است و کسی حق انتخاب لباس برای دیگری را ندارد. البته که این حرف موافقان زیادی دارد، اما در محل کار موضوع کمی متفاوت است.
اگر کنجکاوید که در مورد چند‌و‌چون این مساله بیشتر بدانید ادامه‌ی این نوشته را دنبال کنید:
لباس کار هویت می‌سازد
اگر شما کارمند بانک باشید هیچوقت نمی‌توانید با شلوار جین یا تی‌شرت در محل کار حاضر شوید، این یک اصل است که همه‌ی کارکنان آن را پذیرفته‌اند. لباس کار رسمی کارمندان بانک کت‌و‌شلوار است و همه‌ی کارکنان موظف به پوشش همین نوع لباس هستند. این موضوع خیلی حقایق را در مورد محل کار آشکار می‌سازد.
اول از همه می‌توان دریافت که محل کار، محلی خشک با قوانینی تغییر ناپذیر است و مفاهیمی مثل "خلاقیت" و "نوآوری" جز ارزش‌های این سازمان نیست و اطاعت از قوانین و دستورات در اولویت همه‌ی امور است.
در درجه دوم این مساله به چشم می‌خورد که همه‌ی کارکنان از دید مدیران آن مجموعه، در یک درجه و سطح هستند و کسی نسبت به دیگری (حداقل در ظاهر) برتری خاصی ندارد.
این مساله در یک محیط نظامی با شدت بیشتری به چشم می‌خورد؛ در مقابل ممکن است مدیریت یک شرکت خصوصی معتقد باشد که با دادن آزادی بیشتر به کارکنان خود، دستاورهای بیشتری به دست بیاورد. شما در این شرکت تعاریف مختلفی از لباس کار می‌توانید ببینید، که بیشتر مبتنی بر سلیقه شخصی است. مصلما شما در این شرکت با قوانین سفت و سختی مثل یک محیط نظامی سروکار ندارید و شاید در خیلی مسائل حق ایجاد تغییر و دخیل کردن نظر شخصی‌تان را داشته باشید.
با نگاه به لباس کار یک سازمان شاید نتوان خیلی مسائل را در مورد یک سازمان یا شرکت قضاوت کرد، اما می‌توان مبانی اولیه آن سازمان را تا حدودی درک کرد و از ارزش‌های آنها باخبر شد.
لباس کار ایمنی افراد را تضمین می‌کند
شاید در تعاریف بالا لباس کار را بیشتر مختص ادارات و کارمندان آن ادارات کردیم، اما در بسیاری از محیط ها الزام پوشیدن لباس کار فقط مختص حفظ دیسیپلین آن محیط نیست و شاید در بعضی از آنها، لباس کار با جان افراد در ارتباط باشد یا تا حدودی سلامت آنها را در مقابل خطرات احتمالی حفظ کند.
کارگاه‌های کوچک و متوسط
خیلی از کارگاه‌های کوچک و متوسط با عناوین مختلف وجود دارند که عملیات اجرایی نسبتا خطرناکی در آنها انجام میشود. به عنوان مثال یک کارگاه نجاری را تصور کنید که 5 الی 10 نفر در آن مشغول به کار هستند. در این کارگاه عملیات برش چوب، رنده کردن چوب و دیگر عملیات مرتبط به صورت مداوم در حال انجام است. در چنین محیطی خطرات زیادی وجود دارد. شاید برای برخی از این خطرات مثل: خطر قطع انگشتان توسط دستگاه، راه حل ایمنی مناسبی وجود نداشته باشد. اما بسیاری از خطرات احتمالی را می‌توان با پوشیدن لباس کار مناسب دفع کرد.به طور مثال: با عینک مناسب می‌توان از پریدن خورده‌های چوب در چشم جلوگریری کرد؛ یا با ماسک می‌توان جلوی ورود گرد و غبار ناشی از برش چوب به ریه را گرفت.
مشاغل دیگری نیز وجود دارند که در کارگاه‌های کوچک و متوسط انجام می‌شوند و خطراتی مثل آنچه گفته شد، متوجه کارکنان آن کارگاه است، که با استفاده از لباس و پوشش‌های مناسب با آن حرفه می‌توان خطر آسیب را تا حد زیادی کاهش داد.
کارگاه‌های بزرگ و کارخانه‌ها
همه‌ی آنچه در مورد کارگاه‌های کوچک و متوسط گفته شد، در مورد کارگاه‌های بزرگ و کارخانه‌ها هم صادق است با این تفاوت که همان مساله در اینجا از اهمیت بیشتری برخوردار است. کارخانه ای با 1000 نفر نیروی کار قطعا از اعتبار ویژه‌ای در صنعت خود برخوردار است که نتیجه‌ی زحمت و تلاش افراد زیادی ست.قطعا خطراتی که در این محیط افراد را تهدید می‌کند می‌تواند برای مدیران این کارخانه اهمیت زیادی داشته باشد چرا که بروز یک حادثه مساوی با خدشه دار شدن نام و اعتبار این شرکت است. پس لزوم استفاده از لباسکار در این شرکت هم می‌تواند حفاظت از جان افراد باشد هم حفاظت از نام خود.
لباس کار با همه‌ی نیتی‌هایی که شاید کارکنان داشته باشند از اهمیت ویژه ای برخوردار است و تاثیرگذاری بالایی روی کارکنان و مدیران یک مجموعه دارد.
لباس کار را نباید تنها یک پوشش ساده در نظر گرفت چرا که اگر عمقی به مسئله نگاه کنیم لباسکار برای حفظ و ایمنی اشخاص استفاده می شود و کارکنان می بایست با لباس کاری که متناسب با مقررات خاص جای مربوطه است در محل کار خود حضور یابند.به طور معمول لباس کار با پوشش سراسری که دارد دست ها،پاها و بدن را در مقابل شرایط گوناگون محیطی حفظ می کند.
لباس کاری که شما سفارش می دهید باید کاملا اندازه تان بوده و متناسب با بدن شما دوخته شده باشد.برای مثال کارکنانی که مدام با ماشین آلات سروکار دارند نباید از لباس های بازو یا پاره استفاده کنند.وسایلی نظیر ساعت،زنجیر،کلید و امثالهم نباید در حین پوشیدن لباس کار مورد استفاده قرار گیرند.
کارکنانی که در محل های پرخطری که احتمال خطر آتش سوزی و انفجار است،کار می کنند نباید از یقه نورگیری آفتاب گردان و دسته عینک هایی که جنس آن ها از سلونوئید می باشد،استفاده کنند.به همراه داشتن هرگونه لوازم پرخطر در محیط های پرخطر اکیدا ممنوع می باشد.
بعضی کارکنان در محیط هایی قرار دارند که باید به طور مداوم آستین لباس کار خود را بالا بزنند،برای سهولت در این کارباید لباس کاری که دارای آستین کوتاه می باشد برای این اشخاص دوخته شود و یا کارکنانی که در معرض گرد و غبار مشغول به کارهستند از لباس های لبه دار استفاده کنند زیرا گرد و خاک در لبه و چین لباس باقی می ماند.افرادی که با مواد خورنده و مضر در ارتباط هستند باید لباس کاری انتخاب کنند که آب و گاز در آن نفوذ نمی کند.جنس لباس باید با موادی که با آن سروکار دارند دارای تناسب باشد.
افرادی که با مواد اسیدی و رادیواکتیو در ارتباط هستند لباسشان باید به گونه ای طراحی شود که هیچ گونه راه نفوذی نداشته باشد و همراه با دستکش و کلاه مخصوص باشد.لباس کار باید در سایز مناسبی دوخته شود که نه گشاد و نه تنگ باشد به خصوص قیمت سر آستین بسیار مهم است و نباید در حین کار اختلال ایجاد شود.
تذکر 1: کسانی که در حین کار لباسشان با مواد شیمیایی پرخطر و یا نفت در تماس پیدا کرد باید بلافاصله لباس خود را شسته و یا آن را تعویض نمایند علاوه بر آن باید آن قسمتی از بدن را که با این مواد تماس داشته را با مواد شوینده بشویید و تا زمانی که لباس این افراد آغشته به مواد خطرناک است نباید نزدیک منابع حرارتی شوند.
تذکر 2:در صورت هرگونه خرابی و یا آلودگی لباس می بایست اقدام به تعویض لباس نموده و با سرپرست مربوطه هماهنگی ایجاد کرد.
تذکر 3:لباس هایی که با روغن و یا گریس تماس پیدا می کنند باید سریعا آن را از تن خارج کرد چرا که موجب حساسیت های پوستی می شود.
لباس کار صنعتی باید از چه جنسی تولید شده باشد؟
جنس لباس کار باید به گونه ای باشد که الکتریسیته تولید نکند و بر طبق شرایط کاری مقاوم باشد.بنابراین موادی نظیر پنبه (71%)،پلی استر(31%) ساخته شده باشد و وزنی بین 420-320gr/m2 داشته باشد.شرایط منطقه ای و فصل های مختلف نیز باید درنظر گرفته شود.
بسته به نوع شغل جنس لباس کار متغیر است.برای مثال در جوشکاری به دلیل وجود حرارت و ریختن پلیسه باید تنها از 11% پنبه استفاده شود.
لباس کارباید دارای استحکام کافی باشد و بدین منظور از بافتی با تراکم بالا و نخ چهار دولا در تولید آن استفاده گردد.
برای ماندگاری بیشتر رنگ لباس کار و همینطور پیشگیری از مسائل دیگر مانند آب رفتگی و رنگ پس دادن،در رنگرزی پارچه از رنگ راکتیو استفاده می شود.
اگر لباس کار دوختی محکم داشته باشد و جنس پارچه ی انتخاب شده اعلاء باشد، به مراتب ماندگاری لباس کار بیشتر خواهد بود.
الگویی که برای دوخت لباس کار استفاده می شود باید بسیار مناسب باشد تا لباس خوش دوخت و استاندارد باشد.
علائم و آرم لباس کار استاندارد به چه صورت است؟
وقتی شخصی لباس کار می پوشد باید لباسش بیان کننده ی گروه شغلی و حوزه ی فعالیت وی باشد.این علامت می تواند شامل کد،رنگ و آرم لباس باشد.اما باید این نکته را درنظر بگیریم که رنگ لباس یا رنگی که پیش زمینه ی آرم است باید مشخص شود چرا که نشانگر واحدهای گوناگون است؛جنس آرم از رنگ های ذکر شده و همینطور با چاپ سیلک اسکرین تهیه می شود که محل نصب آن نیز در قسمت بازوی سمت چپ و یا روی سینه می باشد.
لباس نسوز آلومینیومی ALFA7 ایتالیا
این نوع از لباس کار برای از بین بردن آتش طراحی شده که چون جنس بیرونی آن از الیاف نسوز فایبرگلاس استفاده شده می توان به راحتی وارد آتش شد همچنین جنس درونی آن از الیاف عایق حرارت و پشم طبیعی است. این لباس کار دارای کفشی از جنس پلی آمید (۱۰۰% KEVLAR ) است و به رنگ های نقره ای در بازار وجود دارد و همچنین سایز های مختلف دارد. این لباس کار استاندارد های لازم و دارد.
لباس کار آلومینیومی به این شکل برای شغل هایی که با ریخته گری و ذوب مواد معدنی و کوره های پر حرارت برای ذوب ماده های معدنی و سایر عملکرد های گرما زا سرو کار دارند.
این مدل لباس کار به شکل پنج تکه است که دارای اورکت، کلاه خود، شلوار، دستکش به شکل پنج انگشتی و ساق بلند و همچنین کفش ایمنی می باشد . جنس لایه بیرونی آن از الیاف نسوز فایبر گلاس با روکشی که امواج گرمایی را بازتاب می کنند و آلومینیوم آن از جنس FAIRTEX است و جنس لایه درونی آن از ترکیبات WOOL FABRIC با مواد مقاوم است.
این شکل از لباس کار که به صورت ضد اسید باز promax است دارای خصوصیاتی است که این لباس کار به دو مدل وجود دارد و به شکل دو تیکه است و از جنس PVC مطلوب می باشد. این لباس کار به هیچ عنوان حساسیت ایجاد نمی کند و در مقابل بیشتر مواد شیمیایی عایق است. در شغل هایی که با مواد شیمیایی سروکار دارند مناسب است.
لباس ضد گاز MEIKANG چین MKF 06
این مدل از لباس کار در مقابل هر نوع گازی مقاوم است. شکل این لباس به طور یکپارچه است و به طور کامل بسته است و دارای کوله ای برای نگه داشتن کپسول تنفسی است جنس آن PVC تقویت شده که در برابر حرارت و سوختن عایق است. این لباس کار از لنزی که موجب دید گسترده می شود (AA) برخوردار است.
لباس یکسره ضد اسید MAXON
لباس ضد اسید مقاوم در برابر اکثر مواد شیمیایی است. این لباس به صورت یکسره و دارای کلاه بوده و از جنس PVC با کیفیت عالی می باشد. در همه ی مورد های خطرناک و زمان های ضروری که بایستی به محوطه هایی با بخار غلیظ اسید یا فضایی با ذرات اسپری شده اسید وارد شوید لازم است.
لباس ایمنی آتش نشانی Deva مدل Tiger Matrix
این مدل از لباس کار که برای مشاغل آتش نشانی طراحی شده بسیار مقاوم است در مقابل کشکش و پارگی حرارت و آتش. وزن آن بسیار سبک است و راحت است. به رنگ های مشکی، سرمه ای و طلایی وجود دارد.
این مدل از لباس کار آتش نشانان به صورت کت شلوار است که رنگش سرمه ای است و برای آتش نشانان حرفه ای است. این لباس 3 لایه دارد که برای محافظت طراحی شده که در مقابل حریق عایق است. به راحتی نیز پوشیده میشود.
می دانیم که از اساسی ترین امر در لباس کار تقویت و به روز رسانی حفاظت ایمنی آن است. هر مدل لباس کار، با در نظر گرفتن شرایط مکانی به منظور مراقبت از مشکلات یا آسیبات به خصوص در هنگام کار کردن مختص خودش ساخته شده است. این مدل لباس کار شامل بادگیر جلو بسته و شلوار است که در برابر سرما بسیار مقاومت است و برای بدن مناسب است ایجاد می کند.
وسیله هایی که توسط کارکنان استفاده می شود تا آنها را در برابر خطرات احتمالی محیط کار محافظت می کند.نمونه هایی از این اقلام مانند: عینک ایمنی، دستکش، کفش ایمنی ، کلاه ایمنی، گوشیها ، شیلدهای محافظتی صورت و .
لباس کارها در برخی از صنایع و مشاغل باید حتما طبق استاندارهای HSE و یا بعضی از استاندارهای تعرف شده در کار طراحی می شوند. زیرا همان طور که در تعریف لباس کار می بینیم لباسکار یک محافظ بدن در برابر آسیب های احتمالی در محیط کار است مانند تششعات، آلودگی در برابر مواد مختلف ، برق گرفتگی ، سوختگی ، برش و یا در برابر تراشه ها پرتاب شده و.
قابل ذکر است که تمامی لوازمی که به عنوان لباس کار تهیه می شود باید متناسب با محیط کار و شرایط آب و هوایی مکان باشد و فرد را در انجام حرکات و کارهای مربوطه محدود نکند و فرد بعد از پوشدن لباسکار احساس بد نداشته باشد و بتواند به راحتی مسئولیتی را که بر عهده دارد به خوبی و به نحو احسن انجام دهد بعد از انتخاب مناسب نوع لباس برای کارکنان باید به جنس و مرغوبیت لباسکار هم توجه شود.
بر اساس قانون بهداشت و ایمنی صنعت واشنگتن تدوین خط مشی PPE برای صنایع اجباری نیست اما به عنوان ابزاری موثر بخصوص در صنایع اجباری نیست اما به عنوان ابزاری موثر بخصوص در صنایع بزرگ جهت ایجاد توسعه و اجرای مقررات مربوط به الزامات PPE توصیعه می شود خط مشی های مربوط به PPE باید بطور اختصاصی مطابق با شرایط کار هر صنعت تدوین شود.
مسئولیت هایی که کارفرما در زمینه تهیه لباسکار برای کارکنان دارد این است که خطراتی که در محیط کار وجود دارد را شناسایی کرده و نتایج و عواقب این خطرات را هم بررسی کند و با توجه به آنها وسال حفاظتی کارکنان را شناسایی کرده و آنها را تامین کند و همچنین کارکنان را در مورد استفاده درست از آنها و مراقبت کردن آنها آموزش دهد و این آموزش تداوم داشته باشد و نظارت در مورد استفاده آنها را داشته باشد و اثربخشی آنها را پیگیری کند.
در مقابل کارکنان نیز مسئولیت هایی دارند که باید از این وسایل درست استفاده کرده و در جلسات آموزشی شرکت کنند و در نگهداری وسایل کوشا باشند و در مواقعی که لوازم خراب شده و یا دیگر قابل استفاده نیست حتما با کارفرما در میان بگذارد تا امنیت خود و دیگران را به خطر نیندازند.
کارکنانی که با ابزار یا ماشین آلات کار می کنند باید توجه خاصی به حفاظت دستشان داشته باشند مثلا کارکردن با وسالی که احتمال برق گرفتگی را دارند باد توجه کرد که کارکنان دستکش ها مخصوصی استفاده کنند که محافظ برق باشد و یا کارکنانی که با مواد شیمیایی کار می کنند باید لز دستکش هایی استفاده کنند که در برابر مواد شیمیایی خورندگی کمتری داشته باشد و به دستانشان آسیب نرسد و حتی باید به ان مسئله هم توجه کرد که کسان که پوست حساسی دارند هم مواردی را که استفاده می کنند به آنها آسیبی نرسد.
در مورد هر کدام از لباسکارها اگر بخواهیم توضیح دهیم در این مقاله گنجانده نمی شود و در کل می توان گفت که باید همه وسایلی را که استفاده می کنیم بنابه نیازی باشد که در محیط کار داریم و تمام مسائل حفاظتی را مدنظر داشته باشیم تا بتوانیم امنیت و سلامت کارکنان را تامن کنم و با این کار راندمان شرکت خود را بالا می بریم.
درباره این سایت